Trong 2 ngày 11– 12/2/ 2025 (tức ngày 14 – 15 tháng giêng Âm lịch) xã Yên Phú đã trang trọng tổ chức lễ hội đình Yên Phú xuân Ất Tỵ 2025.

Đình Yên Phú thuộc thôn Phú Thôn xã Yên Phú, có khoảng đầu thế kỷ XIX, do người Tày xây dựng. Đình thờ Thành Hoàng Làng - một người Tày họ Hoàng đã có công đưa dân đến lập bản, lập mường tại Yên Phú, thờ ông Beo (ông Hổ) và một số vị thần khác. Hàng năm, đình Yên Phú tổ chức lễ hội tưởng nhớ thành Hoàng Làng - một người đã có công đưa dân đến lập bản, lập mường.

Lễ dâng hương đình Yên Phú

Theo truyền thuyết kể lại, khoảng 400 năm trước, một người Tày họ Hoàng đã dẫn đầu hàng trăm người đến đây khai phá lập bản, lập mường. Sau nhiều năm sinh sống, khai hoang đất làm ruộng trồng lúa nước, biết dựa vào thiên nhiên núi rừng, cuộc sống của người dân ngày càng no ấm, mảnh đất Yên Phú ngày càng đông vui trù phú. Sau này, để tỏ lòng tri ân công đức, nhân dân trong vùng đã suy tôn Thành Hoàng làng và xây đình thờ phụng ông.

Đình Yên Phú là thiết chế văn hóa - tín ngưỡng, là nơi thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" tỏ lòng thành kính, tri ân của nhân dân trong làng đối với các vị thần thánh và người có công khai phá đất đai, lập bản, mường. Do tác động của chiến tranh và sự tác động của thiên nhiên, đình bị phá hủy, hư hỏng nặng nhưng vẫn được nhân dân trong xã trân trọng, lưu giữ và khôi phục. Đình Yên Phú không chỉ là nơi hội họp của dân làng mà còn là nơi bảo tồn, lưu giữ những phong tục tập quán và sinh hoạt văn hóa cộng đồng, kế thừa nét văn hóa truyền thống.Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đình Yên Phú là nơi tập trung, tuyên truyền, tổ chức các cuộc mít tinh vận động nhân dân theo Đảng, theo Bác Hồ đứng lên chống Pháp cứu nước. Năm 1962, do đế quốc Mỹ bắn phá ác liệt, đình  bị hư hỏng nặng. Với tinh thần "Tất cả cho tuyền tuyến, tất cả để chiến thắng", đình Yên Phú lúc này được giữ nguyên hiện trạng, không tu sửa hay xây dựng lại để tập trung nhân lực, vật lực cho tiền tuyến.

Trải qua nhiều lần dịch chuyển và bị chiến tranh phá hủy nhưng giá trị về văn hóa, tâm linh của đình Yên Phú đã đi sâu vào tiềm thức của người dân và góp phần hình thành nhân cách, tâm hồn, lối sống của đồng bào nơi đây. Bên cạnh hoạt động sinh hoạt văn hóa tinh thần, đình Yên Phú còn là nơi giáo dục các thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước, chống giặc của dân tộc ta.

Hàng năm, đình Yên Phú có 3 tiết lễ quan trọng, đó là: lễ mừng xuân mới (lễ chính) được tổ chức vào ngày rằm tháng Giêng, lễ xá tội vong nhân và lễ mừng lúa mới được tổ chức vào ngày rằm tháng 7 và ngày 10 tháng 10 (Âm lịch). Hội đình Yên Phú mang tính cộng đồng sâu sắc. Đó là đỉnh cao của sự hoà hợp, đoàn kết vì một ước nguyện chung cho sự phồn vinh của làng xã, no ấm sung túc trong mỗi gia đình. Cùng với đó, những sắc màu văn hóa của các dân tộc được hòa quyện, gìn giữ như mạch nước ngầm xuyên thời gian. Dù ngôi đình chưa được trùng tu, tôn tạo, song hàng năm vẫn đón hàng nghìn lượt du khách thập phương và nhân dân địa phương đến dâng lễ và cầu lộc, cầu tài. Năm 2013, đình Yên Phú được công nhận di tích cấp tỉnh. Thông qua việc thờ cúng Thành Hoàng và các vị thần giáo dục các thế hệ mai sau về đạo lý "uống nước nhớ nguồn", về truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Hoạt động vui chơi tại lệ hội xuân ất tỵ đình yên phú

Hằng năm cứ vào ngày 15 tháng giêng hằng năm xã Yên Phú lại tổ chức lễ mừng xuân mới. Tại lễ hội xuân mới Ất Tỵ 2025 đã diễn ra các nghi thức tâm linh theo phong tục tập quán của địa phương như:  Lễ tế trâu vào đúng 0h ngày 15 tháng giêng, tiếp đó  vào vào lúc 7h là Lễ  đón sắc phong tại nhà ông Mo, Lễ rước cây hoa, dâng hương, lễ cúng theo nghi thức truyền thống. 

Ngoài các nghi thức tâm linh theo phong tục, tập quán,  Ban tổ chức lễ hội đã tổ chức nhiều hoạt động vui chơi, với các trò chơi dân gian và hiện đại như ném còn, kéo co, bóng chuyền, các hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ, đốt Lửa vòng xòe thu hút đông đảo du khách thập phương và nhân dân trong vùng đến tham dự. 

Đây cũng là dịp để đồng bào các dân tộc sinh sống trên địa bàn xã Yên Phú và các xã lân cận có dịp giao lưu, trao đổi kinh nghiệm và gắn kết giữa các dân tộc anh em./.

Lan Hanh